За поголема промоција на културното наследство на Охрид и Охридскиот регион, како и генерално подигање на културната и јавна свест, ве информираме дека по повод 18-ти Maj, Меѓународниот ден на музеите, влезот за посетители во сите објекти под надлежност на НУ Завод за заштита на спомениците на културата и Музеј-Охрид е бесплатен.
Како дел од активностите кои се реализирани во претходниот период, претставуваат и виртуелните реконструкции на гробницата од македонски тип кај локалитетот „Караѓулевци“ и римската гробница кај локалитетот „Видобишта“. Со цел запознавање на јавноста за гробниците, виртуелните реконструкции ќе бидат проектирани во просториите на спомен куќата на Христо Узунов на 18-ти Мај.
Апелираме до сите кои се во можност, а посебно до претставниците на помладите генерации да ја искористат оваа прилика да се запознаат со значајното културно наследство со кое располага нашиот град.
Климе Садило е роден 1881 година во Охрид. Од млада возраст се занимавал со чалгискиот занает. Најпрвин свирел со татко му, а од 1906 година ја оформил својата тајфа „Такамот на Садиловци“, подоцна преименувана во „Охридски трубадури“. Припаѓа на втората, а според некои истражувачи на третата генерација охридски чалгаџии. Во неговата тајфа свиреле: Наум Курте, Паско Пепелко, Кирил Кузманов, Ѓоре Чочег, Димко Карче, Мехмет Утчи. Климе Садило ја купил виолината од семејството Лозанчеви од Битола во 1913 година каде го изучувал чалгискиот занает и на неа свирел до крајот на својот живот. Го познавал нотното писмо, свирел со лева рака, во стил со продорен, некогаш не толку чист, но и мекамлиски тон. Чалгискиот занает му бил единственото занимање со кое го издржувал своето семејство. Со тајфата настапувале во Охрид, Ресен, Кичево, Струга, Дебар, но и надвор од Македонија – Србија, Албанија, Бугарија. Не можел да се замисли некој настан во градот, а да не се викне Такамот на Садиловци. Свиреле на свадби, крштевки, сунети, големи празници, панаѓури. Во репертоарот имале македонски, српски, турски, бугарски, албански и влашки песни. Климе Садило е автор на песни и ора како : „Собарско оро“, „Излези на пенџере Рисавѓи“ и други. Снимиле лонг плеј плоча во Америка на Бродвеј, а исто така снимиле плочи и за дискографската куќа „Југотон„ од Загреб. Во песните што ги изведувале се пеело за старите охридски семејства, правилата и нормите на живеење, традицијата и обичаите, за забранетата љубов, неостварената љубов, како и за идеалите на народот на овие простори и борбата за слобода.
Виолината според неофицијални проценки е изработена во Германија околу 1880 година. Таа е во добра состојба и е изложена во Музеј Куќа на Робевци во рамки на постојаната етнолошка поставка каде е презентирана градската култура преку стилски мебел, накит и градска облека ала турка и ала франга. Тука може да се слушнат и оригинални аудио снимки од песните на „Охридските трубадури“.
Проектот „Откуп на етнолошки предмет – виолината од Климе Садило познатиот охридски трубадур“ беше комплетно финансиски поддржан од Министерството за култура во рамки на Годишната програма со проекти од национален интерес. Благодарност до правнукот на Климе Садило Дарко Заричиноски за соработката и отстапувањето на експонатот.
Со реализација на овој проект покрај тоа што е исполнета последната желба на Климе Садило – виолината да остане во Охрид, се презентира еден многу важен дел од духовната култура на Охрид – трубадурската песна со долговековна традиција на овие простори.
Раководител на проектот беше Оливера Мишева, Виш кустос етнолог при НУ Завод и Музеј – Охрид
Златната соба, Спомен поставката посветена на Робевци, како и етнолошката и археолошката поставка се најпривлечни за посетителите на охридскиот музеј. Се уште најбројни посетители се странските туристи, додека кај домашните е слаб интересот. Но, сепак радува фактот што после ковид пандемијата, од година во година, се забележува раст на бројот на посетители.
Достојно обележување на 115 годишнината од прераната смрт на охридскиот гемиџија Марко Бошнаков со пригодна музичка програма и историски час во спомен куќата на Христо Узунов Охрид.
,,Стихови и звуци за Прличев”- беше еден од повеќето настани кои денес се одржаа на манифестацијата ,,Прличеви Беседи” организирано од Општина Охрид ,во спомен куќата на Григор Прличев. Со музичка интерпретација на песната 1762 лето и читање на наградените стихови на ученици од основното училиште Григор Прличев после неколку години пауза повторно денес се почувствува заживување во куќата. НУ Завод и Музеј Охрид во знак на благодарност од потомците на лауреатот доби на подарок ретко издание на поемата Скендер Бег напишана од Григор Прличев
Во текот на 2021 година, музеите и локалитетите на НУ Завод и Музеј – Охрид ги посетиле вкупно 98.812 домашни и странски посетители. Најголем број на посети е забележан во „Музејот на вода“ кај Градиште – 49.643, а на Самуиловата тврдина имало 44.146. Значително помал број на посетители се евидентирани во музејот Куќата на Робевци – 3.642, и во Галеријата на икони – 1.381.
Во работна посета и запознавање на нашата институција Завод и Музеј -Охрид беа епископ Јован Пакрачки-славонски од Хрватска и претставник на библиотеката во Пакрац Александра Мишиќ.
Покрај запознавањето со в.д.директорката Катерина Велкоска и кустосот Калина Кузман Додеска на состанокот им беше презентиран мал дел од збирката на стари ракописи како и се разговараше за обуки на наши стручни лица и идна понатамошна заедничка соработка.
Завршија конзерваторско – реставраторските работи во црквата Св. Богородица Болничка во стариот дел на градот Охрид која датира од XIV век. Предходни последни интервенции врз фрескосликарството биле во 1959-69 година. Оваа година со конзервација беше опфатено фиксирање и стабилизирање на ранливи делови нападнати од влага на источниот и северниот ѕид која негативно делуваше на основите на живописот. На јужниот ѕид од наосот беа обновени старите конзерваторски малтери, додека на источната и северната фасада беа обновени старите и дотраени фуги од кои навлегуваше дождовна вода.
Со помошници од МПЦ се исчисти и целиот кров на црквата од мов лисја и вегетација.
Проектот е од Годишната програма за работа на НУ Завод и Музеј Охрид, а раководител е м-р Никола Патчев.
Завршија предвидените археолошки истражувања за 2022 година на локалитетот Самуиловата тврдина во Охрид. Финансиските средства за реализација на проектот беа обезбедени со програмата за финансирање од буџетот на Република Северна Македонија со наслов: “ Доистражување на просторот од Самуилова Тврдина – Цитадела , изработка на конзерваторски проект и непосредна заштита – конзервација на објекти со цел ревитализација на целиот простор, заради целосна презентација и самоодржување.
Локалитетот Самуилова Тврдина веќе неколку години е истражуван во континуитет.
Со последните истражувања имаме сознанија за хронолошката комплексност на локалитет, а секако и показателите од движен и недвижен карактер укажуваат на развојот на културните хоризонти и неговите етапи.
Во контекст на ова истражени беа околу 150 м² , при што беше откриена архитектура која е дел од поголем комплекс на градби кои припаѓале на доцниот османлиски период, како и фрагменти од керамички садови ; делови од глеѓосани зргафито чинии, луксузни лулиња, монети и други предмети кои го бележат секојдневниот живот на населението кое живеело на овие простори во периодот од доцната антика па се до доцниот османлискиот период. За прв пат беше извршено и фотограметриско снимање на северната и јужната половина од Цитаделата. Раководител на проектот е археолог Анатоли Арнаудовски.
